De apostelen

De Sint Petrus'Banden Kerk te Venray is in het bezit van een bijzondere collectie middeleeuwse apostelbeelden, die - bijna levensgroot en 10 in getal - de pijlers van het middenschip sieren. Onduidelijk is waarom de beelden van Johannes en Paulus hier ontbreken. In de kerk en op de website zijn wel beelden van Johannes en Paulus aanwezig, maar die behoren niet bij de apostelcollectie. Op deze website zijn ze te vinden onder het hoofdstuk Beelden overig.

De iconografische interpretatie duidt de apostelfiguren als de dragers van het katholieke geloof, zoals de zuilen het kerkgebouw dragen.

De apostelen, voorgesteld met een evangelieboek in de hand, zijn allen gekleed in een tunica met de reismantel om, blootsvoets, klaar om het evangelie te verkondigen. Op het beeld van Matthias na is elk apostelgezicht naar het priesterkoor gekeerd. De houding is natuurlijk, met een duidelijk standbeen. Het andere been laat een naar voren gebogen knie en bovenbeen zien, beide licht gedraaid.

Het bij het beeld behorend attribuut verwijst meestal naar het werktuig waarmee de apostel de marteldood onderging. De voor elk individu kenmerkende gelaatsuitdrukking én het bijpassende attribuut zorgen ervoor dat elk beeld de betreffende apostel een eigen identiteit geeft.

Niet alle beelden hebben hetzelfde kwaliteitsniveau. Hoewel zij (op één na) alle uit de zelfde periode stammen, is er een duidelijk verschil in stijlopvatting en kwaliteit van uitvoering. De beelden vormen geen gesloten serie. Negen ervan horen bij elkaar (zelfde atelier van herkomst, zelfde periode?) en staan dichter bij de Renaissance dan bij de Gotiek.

Op het uit lindehout gesneden beeld van de apostel Philippus na is elk beeld van eikenhout.

De door het instorten van het kerkgewelf in oktober 1944 zwaar beschadigde beelden zijn direct na de oorlog gerestaureerd door Piet van Dongen, waarbij de meeste attributen vernieuwd zijn. In 2003 werd een begin gemaakt met een zorgvuldige restauratie van alle apostelbeelden, deze keer door Arnold Truyen van de Stichting Restauratie Atelier te Maastricht, die naar verwacht binnen afzienbare tijd haar beslag zal krijgen.


Volgnummer:  van