Eikenhout; hoogte 101 cm
Atelier Meester Arnt van Kalkar; 1480 - 1485
Dit is wel een mooi beeld maar het heeft vroeger een andere heilige voorgesteld. Eligius, of Eloy, wordt hier afgebeeld als bisschop, gekleed in misgewaden en met een mijter op zijn hoofd. In zijn handen zijn attributen: een bisschopsstaf en een smidshamer.
Men gaat er vanuit dat dit beeld oorspronkelijk de H. Lambertus heeft voorgesteld en samen met de H. Catharina en de H. Oda op het zogenaamde Sint Lambertus altaar heeft gestaan.
Op een inventarislijst uit 1833 stelt het de H. Ambrosius voor . Het beeld heeft stilistisch grote overeenkomsten met dat van Severus. De huidige polychromie is grotendeels neogotisch en is zeer kleurrijk en vol details.
De heilige Eligius of Sint Eloy werd in 588 geboren op het landgoed Chaptelat, een Romeinse villa, dichtbij Limoges. Volgens de legende was hij van huis uit hoefsmid. Hij had een knecht in dienst die bij lastige paarden het been afsneed, tussen een bankklem zette, het besloeg en daarna weer aan het paard vast maakte. Deze knecht bleek Christus zelf te zijn die hem dit kunstje ook leerde. Daarom wordt Eligius vaak afgebeeld met een afgesneden paardenbeen in zijn hand.
Een ander verhaal zegt dat zijn ouders hem naar Limoges stuurden om er voor goudsmid te leren. Hier maakt hij kennis met het werk in een smederij en smeedde de kleine Eloy zijn eerste werkstuk: een klein kruis, waarvan de balken eindigen in een vage, ondiep geslagen bloem.
Hij kwam later in dienst aan het Merovingische hof waar hij de koninklijke muntmeester werd. Hier leerde hij ook lezen en schrijven. Hij ontwikkelde zich tot koninklijk raadsheer en wijdde zich, naast zijn beroep, aan de vrijkoping van slaven, het stichten van kerken en kloosters en de bekering der ongelovigen.
In 639 werd hij priester gewijd en in mei 641 ontving hij de bisschopswijding in de kathedraal van Rouen. Hij richtte zich sindsdien hoofdzakelijk aan de missionering van Vlaanderen. Maar naast deze apostolische taak, bleef zijn grote liefde voor zijn edel ambacht bestaan.
Hij overleed in 659.
De feestdag van de H. Eligius valt op 1 december.
Hij is o.a. de patroon van de goud-, zilver- en hoefsmeden, van de dierenartsen, muntmeesters en paardenhandelaren.